Έχουν περάσει 82 χρόνια από το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου και το λαμπρό εκείνο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν το «ΟΧΙ» των Ελλήνων όπως εκφράστηκε σε εκείνη την ιστορική κορύφωση, μετουσίωσε σκέψεις και ιδέες βαθιά κρυμμένες σε πράξεις μεγαλείου, θυσίας και αυταπάρνησης. Ένα «ΟΧΙ», το οποίο μετουσιώθηκε όμως ταυτόχρονα σ’ ένα μεγάλο «ΝΑΙ» για την Ειρήνη, τη Δημοκρατία, τη Δικαιοσύνη, τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, την προκοπή του τόπου!
«Ολάκερη η δικαίωσή μας στέκεται στην αρχή».
(Στρατής Μυριβήλης)
Η Αντίσταση του Ελληνικού λαού κατά της ναζιστικής και φασιστικής θηριωδίας το 1940 «πλάτυνε απροσμέτρητα τους ηθικούς ορίζοντες» του Έθνους (Άγγελος Σικελιανός).
Το πάνδημο «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου, στον ιταμό εισβολέα, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας μας. Είναι το μεγάλο ΟΧΙ στον ευτελισμό των αξιών και του πολιτισμού μας. Κι ας μη θεωρήσει κάποιος ότι οι άνθρωποι πίσω απ’ αυτό το ΟΧΙ ήταν διαφορετικοί από μας. Αρκεί να διαβάσει, στις «Μέρες» του Σεφέρη, πώς από τη μια στιγμή στην άλλη ένας λαός, εκείνο το παγωμένο πρωινό, απέκτησε πνεύμα ηρωικό, θέρμη αδελφοσύνης, αίσθημα πειθαρχίας, κλίση θυσιαστική και ξεχύθηκε να υπερασπιστεί τα όσια και τα ιερά του, στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας, αλλά και πώς, χωρίς ποτέ να καμφθεί, συνέχισε την ασύμμετρη αντίστασή του στον κατακτητή μέχρι την απελευθέρωση. «Αυτό θα πει λεύτερος», γράφει ο Καζαντζάκης, «να μη φοβάσαι τον θάνατο»! Η 28η Οκτωβρίου ενσαρκώνει ακριβώς για τον ελληνισμό την θυσία για την ελευθερία της πατρίδας.
Γι’ αυτήν την απροσμέτρητη δύναμη συλλογικότητας, στην αντιμετώπιση του εχθρού, και το αίσθημα ομοψυχίας που γέννησε, εμείς γιορτάζουμε την έναρξη του πολέμου και όχι τη λήξη του. Αυτό σημαίνει «δικαίωση στην αρχή».
Επισήμανση βαθιά ηθική και καθοριστική για την εξέλιξη και την έκβαση του αγώνα, καθώς το «ΟΧΙ» είχε φορτισθεί την ίδια στιγμή με το πολυδύναμο «ΝΑΙ» της ενότητας του λαού και της θέλησής του να υπερασπιστεί μέχρις εσχάτων την ακεραιότητα της Πατρίδας.
Το έπος του ’40 είναι ο τελευταίος μεγάλος λόγος του ελληνισμού, ο πιο κοντινός σ’ εμάς, που αποτελεί πρότυπο εθνικής ομοψυχίας και ενότητας, ώστε να διεκδικεί με αυτοπεποίθηση τα εθνικά του δίκαια.